ناصر اولیاء
ظروف یکبار مصرف گیاهی
در این نوشتار قصد دارم توضیحاتی هرچند مختصر راجع به محاسن و مضرات ظروف یکبار مصرف گیاهی و همچنین نکاتی که در مورد این ظروف به خصوص در خرید و استفاده از آنها میبایست رعایت شود، خدمت خوانندگان عزیز ارائه کنم.
ظروف یکبار مصرف گیاهی عمدتا از نشاسته ذرت و گندم، برنج، سیبزمینی و نیشکر تهیه میشوند، اگرچه کمی گرانتر از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی هستند ولی خطرات استفاده از آنها به خصوص برای مواد غذایی گرم یا چرب، بسیار کمتر است.
اما …
طبق نظر رئیس صنف پلاستیک نایلون و ملامین، اصلا ظروف یکبار مصرف گیاهی در کشور نداریم و این ظروفی هم که در بازار قرار دارند تنها ۳۰ درصد مواد گیاهی دارد که در برابر ۷۰ درصد پلیمر آن ناچیز است. و بنابراین ظروف یکبار مصرف گیاهی به صورت صد در صد نداریم و تنها چند کشور از جمله آلمان و آمریکا و بخشی از سوئد ظروف یکبار مصرف صد در صد گیاهی تولید می کنند.
به این دلیل که هزینه تولید ظروف یک بار مصرف گیاهی ۴۰ برابر ظروف یک بار مصرف بوده و اصلا توجیه اقتصادی ندارد.
در مورد لیوانهای کاغذی نیز اگر به جداره داخلی لیوان نگاه کنید، یک رویه نازک پروپیلن و پلی اتیلن دیده میشود.
اما نگران نباشید چون :
خطر مصرف ظروف یکبار مصرف گیاهی کمتر از طروف یکبار مصرف عادیست
با توجه به نظر سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت، ظروف یکبار مصرف گیاهی ظروفی هستند که خطر کمتری نسبت به ظروف یکبار مصرف پلاستیکی دارند و خطر کمتری را متوجه انسان می کنند.
ظروف یک بار مصرف پلی استایرنی که به طور عمده در بازار وجود دارد، از مونومر استایرن تشکیل شده است. استفاده از مواد پلی استایرن (ظروف یکبار مصرف پلاستیکی) برای مواد غذایی گرم و داغ از نظر بهداشتی به هیچ عنوان مناسب نیست چون این ظروف همیشه مقداری استایرن آزاد در ترکیبات پلیمری خود دارند که فوقالعاده سمی و سرطانزاست و در هنگام مواجهه با دمای بالاتر از ۶۵ درجه سانتیگراد آزاد شدن این مونومر تأثیرات سرطانزایی را در بر دارد. به همین دلیل نگهداری، حمل و بستهبندی غذا با دمای بالاتر از ۶۵ درجه در این ظروف ممنوع است
عدم استفاده از ظروف یکبار مصرف پلاستیکی برای مواد غذایی چرب
با توجه به این که فرآیند آزاد شدن این مونومر در مواجه با چربی تسریع میشود، بستهبندی مواد غذایی چرب نیز در این گونه ظروف ممنوع است.
همچنین توجه فرمایید ظروفی که به صورت فوم در برخی رستوران ها استفاده میشود، نوعی پلیاستایرن هستند که در ساخت آنها از گاز هگزان استفاده میشود که در برخورد با غذای بسیار داغ، آزاد شده و همراه با غذا به بدن انسان راه می یابد.
رنگی کردن این ظروف علاوه بر انتقال مواد تشکیل دهنده پلاستیک سایر مواد افزودنی شیمیایی را نیز به داخل غذا وارد میکند و اثرات سوء بیشتری بر سلامت دارد. ظروف پلاستیکی جایگاه ویژهای در زندگی ما دارند و حذف آنها غیر ممکن است.
تست ظروف گیاهی با روشی نسبتا ساده!
برای تشخیص گیاهی یا غیرگیاهی بودن ظروف یکبار مصرف، یک آزمایش ساده میتواند با استفاده از شعله آتش انجام شود.
بدین صورت که اگر این ظروف را روی شعله آتش بگیرید، در صورتی که مثل کاغذ بسوزد و تبدیل به خاکستر شود، نشاندهنده این است که گیاهی و از نشاسته بوده اما اگر آب شد و چکه کرد، به این معنی است که پلی اتلین و پروپیلن دارد.
علامت های مناسب استفاده برای مواد غذایی داغ چیست ؟
علامت های PP و HDPE مناسب غذاهای گرم بوده و امکان بازیافت آنها نیز راحت تر است.
درج علامت اختصاری PP یا عدد ۵ در زیر بطری ها و جعبه های یکبار مصرف، نشان دهنده این است که پلاستیک آن ظرف از جنس پلی پروپیلن است و از این نوع ظروف می توان برای مواد غذایی و نوشیدنی گرم استفاده کرد.
HDPE یا عدد ۲، یعنی پلی اتیلن سنگین که در برخی بطری های مات شیر، آبمیوه، روغن های خوراکی استفاده میشود و بی خطر تشخیص داده شده اند.
البته معمولا در بطری های آب معدنی از PET استفاده میشود که اگر فقط یک بار از این بطری استفاده کنید، مشکلی پیش نمیآید اما اگر به دفعات از آن استفاده کنید میتواند باعث آزاد شدن گاز تری اکسید آنتیموئین شود. مواجهه طولانیمدت با این ماده میتواند سبب حساسیت تنفسی و پوستی و بروز اختلالات ماهانه و سقط جنین در زنان شود. این گاز از بطری به آب منتقل و بیماریزا میشود.
نظر بدهید